Krótki komentarz do arkusza maturalnego z biologii w formule 2023

Rozwiązanie arkusza nie zajęło nam dużo czasu. Po rozwiązaniu przeliczyliśmy punkty i okazało się, że 20 poleceń (za łącznie 20 punktów) to były polecenia zamknięte albo prawie zamknięte: testy (prawie wszystkie jednokrotnego wyboru), podkreślenia właściwych pojęć (zawsze były to 2 pojęcia), ocena prawdziwości stwierdzeń (P/F), wreszcie trzeba było wpisać symbole R! Naszym zdaniem były to zadania łatwe, innymi słowy 1/3 punktów można było zdobyć prawie bez wysiłku (zakładając, że ktoś się dobrze przygotował).

W kategorii poleceń typu „pokoloruj drwala” można wskazać np. polecenie 3.1. (w którym trzeba było wpisać R! – banał zupełny), dalej polecenie 5.1. (ogólnie zadanie 5. jest fajne, ale wpisanie nazw etapów fazy reakcji ciemnych fotosyntezy to po prostu 2 punkty właściwie za darmo) i wreszcie zupełnie kuriozalne zadanie 18. (długi tekst, mapki, a kończy się tym, że właściwie można byłoby tego na dobrą sprawę nie analizować, bo polecenia są prościutkie i bardzo ogólne – zatem 2 punkty do zarobienia tylko dlatego, że gatunek obcy „panoszy się w naszej faunie”).

Jeśli chodzi o zadania otwarte – 11 poleceń wymagało czegoś, co nazywamy swobodą formułowania wypowiedzi (kombinacja odpowiedniej wiedzy z umiejętnością). Od razu dodajmy, że 5 poleceń z tej „kategorii” jest zwyczajnie prosta (np. polecenie 2.3. z zadania z goryczką czy polecenie 9.2. o roli żółci).

Tegoroczny arkusz zawiera też zadania/polecenia ciekawe, dobrze skonstruowane. Przykłady: zadanie 1. z biochemii (trzeba było analizować reakcję pomostową), zadanie 5. z fizjologii i biochemii roślin C4 (wyjąwszy oczywiście polecenie 5.1.), zadanie 15. z krzyżówką (przeciętnie trudne, jednak bardzo przyzwoicie skonstruowane). Zwróćmy też uwagę na polecenie 11.2. z zakresu fizjologii układu krwionośnego (fajne podejście do wiązania tlenu w zadaniu zamkniętym). Ciekawym przypadkiem jest również zadanie 16. z ekologii. Za ciekawe uznaliśmy też polecenie 14.3. (tu trzeba było pokombinować –  zamienić istniejący kodon na taki, który jest kondonem STOP i wynika z mutacji punktowej).

Na koniec zostawiliśmy zadania/polecenia, które mogły sprawić problemy. Na początek polecenie 10.1., w którym trzeba było podać nazwę kolagen (tekst zadania naszym zdaniem jest słaby, nieprecyzyjny, no i trzeba dobrze znać histologię tkanek łącznych). Trudne jest zadanie 13. z zakresu biotechnologii (tu po prostu trzeba dobrze znać technologię PCR).  Wypada jeszcze wspomnieć o zadaniu 12. z zakresu fizjologii układu nerwowego i neurotoksyn – długie, ale w sumie fajne, dobre zadanie (jeśli ktoś nie miał porządnej cytologii i fizjologii człowieka, analiza wpływu toksyny botulinowej była bardzo trudna i mogła zająć zbyt dużo czasu).

Generalnie arkusz maturalny był nieco trudniejszy niż zeszłoroczny, ale wciąż do specjalnie trudnych nie należał. W większości zadania są ciekawe, dobrze skonstruowane, niebudzące wątpliwości co do odpowiedzi. Symptomatyczne jest to, że 1/3 punktów, a nawet więcej, można było dość łatwo uzyskać. A ponadto w arkuszu znalazły się proste zadania, które my nazywamy zwykłymi „pożeraczami czasu” (zadanie 6. z auksynami, zadanie 14. z genetyki (oprócz 14.3.), zadanie 17. i zadanie 18.). Naszym zdaniem widać jednak wyraźnie, że matura już teraz miejscami bywa „szczegółowa” i trzeba mieć dużą wiedzę np. z zakresu cytologii, biochemii, biotechnologii czy fizjologii. Widać też, że wykreślenie z wymagań doświadczeń biologicznych niczego nie zmienia – na maturze pojawiają się inne. Co będzie w przyszłym roku – zobaczymy, na pewno jednak czasy łatwiutkiej matury z biologii pomału się kończą.

Standardowo czekamy na oficjalny klucz odpowiedzi przygotowany przez CKE. Z kolei propozycje przygotowane przez naszych autorów udostępnimy w przyszłym tygodniu.